Ngày 19/09/2025, Góc nhìn Pháp lý đưa tin "140 trường đại học sắp bị sát nhập, xem xét bỏ xét tuyển học bạ: Bộ GD&ĐT nhấn mạnh sắp xếp, tinh gọn và nâng cao chất lượng đại học". Nội dung chính như sau: 

Ngày 18/9 tại Hà Nội, Hội nghị giáo dục đại học 2025 đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, nhằm tổng kết kết quả năm học 2024 - 2025 và định hướng nhiệm vụ trong giai đoạn tới. Trọng tâm xuyên suốt hội nghị là việc triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, coi giáo dục đại học là trụ cột chiến lược trong phát triển đất nước.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định, Nghị quyết 71 đặt ra yêu cầu rất cao về chất lượng đào tạo, đặc biệt với các trường đại học công lập, đồng thời mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn cho các cơ sở ngoài công lập. “Đây là thời cơ, là điểm bứt phá quan trọng, nếu không nắm bắt kịp sẽ lỡ nhịp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nghị quyết cũng xác định rõ định hướng sửa đổi Luật Giáo dục đại học theo hướng giảm bớt can thiệp trực tiếp của cơ quan quản lý, trao quyền tự chủ mạnh mẽ hơn cho các trường về học thuật, tài chính, nghiên cứu và đào tạo, song song với trách nhiệm giải trình minh bạch.

Tái cấu trúc hệ thống, sáp nhập trường không đạt chuẩn

Thủ tướng Phạm Minh Chính trong hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết 71 đã nêu rõ: cần rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc toàn diện hệ thống giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; sáp nhập, giải thể các cơ sở không đạt chuẩn để giảm đầu mối, tăng quy mô, nâng cao chất lượng. Ngày 18/9, trao đổi tại Hội nghị giáo dục đại học, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh đến việc sắp xếp, sáp nhập cơ sở đại học. Bộ trưởng cho biết sắp tới giáo dục đại học sẽ bước vào giai đoạn sắp xếp, sáp nhập, tinh giản. Theo đó, các cơ sở có thể sẽ được chỉ định sáp nhập, chứ không do các đơn vị lựa chọn.

Theo định hướng, cả nước hiện có khoảng 140 trường đại học công lập sẽ thuộc diện sáp nhập, tinh giản, trừ khối trường công an, quân đội và nhóm ngoài công lập. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng phương án trình Thủ tướng, với quan điểm khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, thiếu phát triển, đặc biệt là giữa những trường có lĩnh vực đào tạo gần nhau.

Quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, thiếu phát triển giữa các trường, đặc biệt là những trường gần nhau về lĩnh vực. Ban chỉ đạo của bộ đã xây dựng phương án, báo cáo Thủ tướng, chờ ý kiến chỉ đạo trước khi triển khai. Tinh thần là sắp xếp để các trường mạnh lên.

Lấy ý kiến về bỏ xét tuyển học bạ, giới hạn nguyện vọng xét tuyển

Công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng sư phạm năm 2025 tiếp tục ổn định, kế thừa ưu điểm của năm trước. Điểm mới là chỉ tổ chức một đợt xét tuyển chung sau kỳ thi tốt nghiệp THPT; xét học bạ dựa trên kết quả cả năm lớp 12; chuẩn hóa quy đổi điểm trúng tuyển và hạn chế điểm cộng, điểm thưởng để bảo đảm công bằng.

Tại hội nghị trên, Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng lấy ý kiến về số lượng nguyện vọng với thí sinh. Có ba phương án gồm: khống chế tối đa 5 nguyện vọng, 10 nguyện vọng hoặc tiếp tục không giới hạn như hiện nay. Với phương thức xét tuyển bằng học bạ THPT, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra phương án bỏ hoặc tiếp tục sử dụng. Thống kê của Bộ cũng cho biết năm 2025, phương thức xét tuyển bằng học bạ chiếm 42,4%, xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%, còn lại là các phương thức khác.

Trong nhiều năm qua, phương thức xét tuyển bằng học bạ là một trong các phương thức chính để tuyển sinh đại học. Không chỉ các trường "tốp dưới" mà nhiều trường có thương hiệu cũng sử dụng phương thức xét tuyển học bạ, với yêu cầu cụ thể khác nhau. Nhiều trường từng dành chỉ tiêu cho phương thức sử dụng học bạ THPT nhiều hơn phương thức sử dụng kết quả thi tốt nghiệp. Việc này đã gây nên nhiều luồng ý kiến trái chiều. Trong đó có những ý kiến cho rằng phương thức xét tuyển học bạ là một lý do gây nên hiện trạng tiêu cực "làm đẹp học bạ" .

Phụ nữ Việt Nam cũng đưa tin về sự việc "Sáp nhập trường đại học: Các trường sẽ bắt buộc thực thi theo kế hoạch". Nội dung cụ thể như sau: 

“Nếu hỏi ý kiến các trường có muốn sáp nhập hay không thì chắc chắn không thực hiện được. Vì vậy, việc tái cấu trúc, sắp xếp các trường công lập sẽ thực hiện bằng hình thức lên kế hoạch và yêu cầu thực thi, việc hỏi ý kiến chỉ có tính tham khảo.”

Đây là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn tại Hội nghị Giáo dục đại học ngày 18/9, khi nói về vấn đề sáp nhập các trường đại học công lập, thực hiện theo Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay với các trường khối công an, quân đội sẽ do Bộ Công an và Bộ Quốc phòng triển khai. Số trường công lập còn lại khoảng 140 trường đang thuộc các bộ, ngành, địa phương. “Hiện chưa công bố giảm bao nhiêu nhưng chủ trương là giảm sâu, giảm rất nhiều đầu mối,” Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Bộ trưởng cho biết sẽ có nhiều phương án thực hiện. Có thể trường khối trung ương, bộ ngành quản lý sẽ về thuộc địa phương; có thể trường địa phương nhập vào trường trung ương; có thể các trường trung ương hoặc các trường địa phương nhập vào nhau; một số trường sẽ phải giải thể nếu quy mô nhỏ, không đáp ứng đủ điều kiện tiêu chuẩn. Các trường gần nhau về các lĩnh vực sẽ sáp nhập để khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, khó phát triển. Các cơ sở tích hợp, ghép lại, tái cấu trúc, có thể sẽ chỉ định chứ không phải để các đơn vị lựa chọn.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho hay Ban chỉ đạo của Bộ đã lên phương án, báo cáo Thủ tướng. Dự kiến chiều 19/9, Phó Thủ tướng Lê Thành Long sẽ họp với Bộ Giáo dục và Đào tạo về phương án sắp xếp việc thực hiện quy hoạch mạng lưới và sắp xếp trường đại học.

“Chúng ta đang chuẩn bị một cuộc đại sắp xếp các cơ sở giáo dục đại học,” Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói, đồng thời ông nhấn mạnh việc tái sắp xếp, sáp nhập không phải chỉ để giảm đầu mối mà để tạo động lực phát triển.

Theo Bộ trưởng, dù các cơ sở giáo dục đã tổ chức xong đại hội tại đơn vị nhưng đây là thời điểm tái cấu trúc có tính đột phá. “Vì vậy, các thầy cô khối trường công lập cần sẵn sàng cho mọi khả năng, vui trong mọi tình huống, nếu lo tôi sẽ ngồi đâu là một thái độ không phù hợp. Các thầy cô phải hết sức vì việc công, trách nhiệm với việc chung, trong ba tháng tới phải cùng nhau suy nghĩ làm sao để phát triển được đơn vị của mình, tận dụng thời cơ, chuẩn bị hành trang cho phía trước. Đó là điều tôi mong muốn kêu gọi tất cả các trường trong thời khắc quan trọng này,” Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện cả nước có 11 đại học; 173 trường đại học, học viện (không gồm đại học quốc gia, đại học vùng), trong đó có 61 trường đại học tư thục và 5 trường đại học nước ngoài; 8 trường đào tạo bồi dưỡng có hoạt động giáo dục đại học; 40 viện nghiên cứu đào tạo trình độ tiến sỹ và 5 cơ sở khác được đào tạo thạc sỹ tiến sỹ. Số trường thuộc khối quốc phòng, an ninh là 40 trường.

Trước đó, ngày 22/8, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Nghị quyết 71 yêu cầu “triển khai sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học; sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất, hiệu quả; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các cơ sở giáo dục đại học; tăng cường quản lý nhà nước đối với các cơ sở giáo dục đại học, nghiên cứu chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực của địa phương.”

Ngày 15/9, Chính phủ đã ra Nghị quyết 281 ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 71. Theo đó, Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo "xây dựng và triển khai đề án sắp xếp, tái cấu trúc hệ thống cơ sở giáo dục đại học, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn; đề án nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các cơ sở giáo dục đại học; quy định cơ cấu tổ chức cơ sở giáo dục đại học để xóa bỏ cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất, hiệu quả".

Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung thực hiện hiệu quả Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050, thể hiện đúng vai trò nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của các vùng và địa phương, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu các ngành, lĩnh vực trọng điểm.

Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực của địa phương.