"Trong các bản tin dự báo bão, tôi thường đăng kèm theo khuyến cáo là hãy tìm nơi tránh trú an toàn nơi có nhà bê tông 2 tầng kiên cố. Nhưng với lốc xoáy thì chịu. Nó vò nát hết cả", Tiến sĩ Huy Nguyễn nói.

Ngày 30/9/2025, báo ĐSPL đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Bão BuaLoi tạo ra 3 ‘kỷ lục dị thường’ khiến người dân khiếp sợ: Nhà bê tông 2 tầng kiên cố cũng bị 'vò nát'". Nội dung như sau:

Bão nhiệt đới từ lâu đã được coi là mối đe dọa lớn đối với đời sống con người, không chỉ vì sức gió mạnh mà còn bởi kích thước của chúng.

Biến đổi khí hậu được coi là yếu tố nền khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng mạnh hơn. Theo tổ chức phi lợi nhuận Climate Central, nhiệt độ bề mặt biển tăng cao đã "tiếp thêm năng lượng" cho nhiều cơn bão ở khắp thế giới.

Nghiên cứu mới của các nhà khoa học Đại học Purdue (Mỹ) chỉ ra rằng, các cơn bão khi di chuyển qua vùng nước biển ấm hơn sẽ có xu hướng mở rộng nhanh hơn. Kết quả là chúng bao phủ phạm vi rộng lớn hơn, đồng nghĩa với diện tích gió mạnh, mưa lớn và triều cường cũng lan rộng, làm tăng nguy cơ tàn phá.

Mới đây nhất, trên trang Facebook cá nhân với hơn 1 triệu người theo dõi, Tiến sĩ - chuyên gia thời tiết Nguyễn Ngọc Huy cũng đã đưa ra đánh giá về sự dị thường của cơn bão số 10. Đặc biệt, ông Huy cho rằng, bão Bualoi đã tạo ra 3 kỷ lục dị thường.

Thứ nhất, cơn bão này có tốc độ di chuyển trên biển Đông nhanh nhất với vận tốc có lúc đạt 40km/h, gần gấp đôi tốc độ trung bình của nhiều cơn bão.

Thứ hai, thời gian quần thảo trong đất liền tại 1 tỉnh/thành lâu nhất. "Nó quần thảo ở Hà Tĩnh 11 tiếng. Có những thị trấn, làng mạc bị bão gây tốc mái hơn 50% số căn nhà. Có những căn nhà bão chỉ để lại cho người dân mỗi cái nền nhà và bức tường đỗ dở. Nó lại đánh vào một vùng khó khăn về kinh tế, và vì vậy hậu quả trở nên kéo dài. Phải mất rất lâu người dân mới phục hồi được", ông Huy viết.

Điều kỷ lục thứ 3 và cũng "khủng khiếp" nhất là bão tạo ra 10 lốc xoáy trong phạm vi hoàn lưu bão và vùng rìa bão.

"Có đến 10 trận lốc xoáy kinh hoàng xảy ra ở 8 tỉnh thành khác nhau trong sáng sớm và ngày 29/9 ở Huế, Nam Định, Ninh Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa, Thái Bình, Quảng Ninh và Hà Nội. Trận nào cũng lớn. Có trận vò nát nhà cửa trên phạm vi bằng gần nửa cái làng. Nó vò nát tuốt, bất kể là nhà kiên cố 2 tầng hay nhà ngói cấp 4 đơn sơ.

Trong các bản tin dự báo bão, tôi thường đăng kèm theo khuyến cáo là hãy tìm nơi tránh trú an toàn nơi có nhà bê tông 2 tầng kiên cố. Nhưng với lốc xoáy thì chịu. Nó vò nát hết cả. Thiên tai ngày càng cực đoan hơn với cường độ ngày càng lớn và tần suất ngày càng dày. Những kỷ lục phá vỡ những kỷ lục", Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Huy trải lòng.

32 người chết và mất tích

Theo báo cáo nhanh đến 19h tối 29/9 của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), bão Bualoi, dông lốc, mưa lũ, sạt lở đất làm 19 người chết, 13 người mất tích và 82 người bị thương.

Ngoài ra có 8 người đang mất liên lạc (tại Gia Lai, tàu BĐ 97258 TS/8 lao động mất liên lạc với gia đình vào lúc 20h13 ngày 27-9, tại khu vực cách bờ biển Gia Lai khoảng 110 hải lý).

Có gần 105.000 nhà hư hỏng, tốc mái, riêng Nghệ An gần 20.000 nhà, Hà Tĩnh gần 79.000 nhà; gần 3.400 nhà ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh bị ngập và 2.742 hộ ở Hà Tĩnh bị cô lập, chia cắt. 65.000m2 mái tôn nhà máy, văn phòng tại Khu kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh bị tốc.

Về nông nghiệp, có khoảng 9.400ha lúa và hoa màu bị ngập, thiệt hại, gần 1.800ha thủy sản bị thiệt hại.

Ngập lụt, ách tắc giao thông tại 163 điểm ngầm tràn trên các tuyến quốc lộ tại các tỉnh Sơn La, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị, TP Đà Nẵng; ngập, sạt lở một số tuyến đường tỉnh lộ và giao thông nông thôn gây ách tắc giao thông. Sạt lở hơn 6.400m kè, bờ sông, bờ biển.

Về điện lực, hơn 3.400 cột điện bị gãy, đổ, tập trung tại Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh. Hiện các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị đang bị mất điện diện rộng.

Về cây xanh, có hơn 13.000 cây bị gãy đổ, tập trung nhiều ở Nghệ An. Hiện các địa phương đang tiếp tục rà soát, tổng hợp số liệu thiệt hại và tổ chức khắc phục hậu quả.

Cùng ngày, báo Vietnamnet đã đăng tải bài viết: "Hơn 12 giờ bão số 10 Bualoi quần thảo đất liền, 'dị thường' và khốc liệt". Cụ thể như sau:

Chiều tối 29/9, các chuyên gia Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã đưa ra những đánh giá ban đầu về cơn bão số 10 Bualoi với diễn biến "dị thường", khốc liệt và đã gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng. 

Theo đó, tối 26/9, một cơn bão có tên quốc tế là Bualoi đi vào vùng biển phía Đông của khu vực giữa Biển Đông, trở thành cơn bão số 10 trong năm 2025 với cường độ mạnh cấp 12, giật cấp 15. Bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ nhanh, trung bình khoảng 35km/h.

Sau khi vào Biển Đông, bão duy trì cường độ, hướng và tốc độ di chuyển. Chiều 27/9, bão di chuyển chậm lại với tốc độ từ 30-35 km/h. Sáng 28/9, tốc độ di chuyển của bão giảm xuống khoảng 25km/h.

Đêm 28/9, bão số 10 đi vào địa phận Hà Tĩnh - Bắc Quảng Trị, cường độ bão giảm xuống cấp 11, giật cấp 14; tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20-25km/h. 

Sáng 29/9, bão di chuyển vào khu vực biên giới Nghệ An - Trung Lào, cường độ giảm xuống cấp 8, giật cấp 10. Trưa cùng ngày, bão di chuyển sang khu vực Thượng Lào, suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, sau thành một vùng áp thấp.

Điểm "dị thường" của bão số 10

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đánh giá, bão số 10 Bualoi là một trong những cơn bão mạnh, với nhiều đặc điểm hiếm gặp. Đáng chú ý, tốc độ di chuyển của bão rất nhanh, trung bình đạt từ 30-35km/h, gần gấp đôi so với các cơn bão thông thường.

Bên cạnh đó, thời gian lưu bão trên đất liền cũng kéo dài bất thường. Cụ thể, từ khoảng 22-23h ngày 28/9, bão bắt đầu đổ bộ vào khu vực từ Nghệ An - Bắc Quảng Trị, và đến 10h sáng 29/9, vẫn duy trì cường độ bão - tức kéo dài hơn 12 giờ liên tục. Đây là hiện tượng hiếm gặp trong các cơn bão từng ảnh hưởng đến khu vực này, khiến sự tàn phá tăng lên.

Hoàn lưu bão gây mưa lớn toàn Bắc Bộ và Thanh Hóa trở vào đến Huế, có nơi lượng mưa vượt trên 500mm. 

Ông Khiêm cũng thông tin, hoàn lưu gió bão mạnh từ cấp 6 trở lên trải dài 11/21 tỉnh ven biển, trong đó khu vực có gió mạnh từ cấp 8 kéo dài từ Ninh Bình đến Quảng Trị; khu vực Nam Hà Tĩnh - Bắc Quảng Trị là vùng tâm bão ảnh hưởng cũng là vùng gió mạnh nhất, phổ biến cấp 10-11, giật cấp 13-14.

Mưa lớn kéo dài dẫn đến xuất hiện lũ lớn trên nhiều sông, hầu hết các sông vượt mức báo động 3 như: Kiến Giang (Quảng Trị); thượng lưu sông Chu, sông Mã (Thanh Hóa); sông Cả (Nghệ An); Ngàn Phố (Hà Tĩnh).

Nguy cơ sạt lở đất, lũ ống, lũ quét xảy ra tại hầu hết các tỉnh Bắc Bộ, Thanh Hóa - Huế nhất là khu vực Thanh Hóa - Hà Tĩnh.

"Đây là một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng, khốc liệt, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm như: bão rất mạnh, lũ lớn, đặc biệt lớn; lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt xảy ra trên diện rộng. Những loại hình thiên tai này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hầu hết các hoạt động kinh tế - xã hội, cũng như hệ thống hạ tầng trên diện rộng, từ vùng biển đến đồng bằng, trung du và miền núi", ông Khiêm nói.

8 trận lốc xoáy ở khu vực miền Bắc

TS. Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cũng nhận xét bão Bualoi đã tạo ra 3 kỷ lục "dị thường". Đó là, tốc độ di chuyển trên Biển Đông nhanh nhất với vận tốc có lúc đạt 40km/h.

Thời gian quần thảo trong đất liền tại 1 tỉnh, thành lâu nhất. Theo ông Huy, bão quần thảo ở Hà Tĩnh 11 tiếng. 

“Có những nơi bị bão gây tốc mái hơn 50% số căn nhà. Có những căn nhà bão chỉ để lại cho người dân mỗi nền nhà và bức tường đổ nát. Phải mất rất lâu người dân mới phục hồi được”, ông Huy chia sẻ.

Đồng thời, ông Huy cũng cho biết, bão tạo ra 8 lốc xoáy trong phạm vi hoàn lưu bão và vùng rìa bão chỉ trong 1 ngày, xảy ra ở 8 tỉnh, thành khác nhau trong ngày 29/9, là Nam Định, Ninh Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa, Thái Bình, Quảng Ninh và Hà Nội.

Trong đó, cơn lốc xoáy kinh hoàng quét qua tỉnh Ninh Bình vào rạng sáng ngày 29/9 để lại hậu quả nặng nề về người và tài sản. Theo thống kê ban đầu, trận giông lốc đã khiến 9 người tử vong, 18 người bị thương. Ngoài ra, 11 nhà cấp 4 bị đổ sập, 126 nhà hư hỏng, tốc mái, 53 cột điện bị gãy đổ…

Tại xã Thái Thụy, tỉnh Hưng Yên, lốc xoáy cũng khiến 2 người tử vong. Theo chính quyền địa phương này, lốc xoáy càn quét qua khu vực dân cư, cuốn văng nhiều tấm tôn nhà dân; hàng loạt mái nhà bị hư hỏng nặng. Đáng chú ý, ngay cả cổng sắt kiên cố của một số nhà cũng bị đổ sập.

Ngoài ra, lốc xoáy cũng xảy ra ở các địa phương tại Hải Phòng, Quảng Ninh,... gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, hoa màu của người dân.

Ngập lụt xảy ra ở nhiều nơi

Theo ông Nguyễn Bá Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, bão số 10 với cường độ cấp 11-12 khi đổ bộ vào khu vực ven biển từ Bắc Quảng Trị - Hà Tĩnh đã gây ra gió mạnh, sóng lớn và hiện tượng nước dâng trên một dải ven biển kéo dài từ Huế đến Hải Phòng.

Số liệu quan trắc ghi nhận tại vùng biển ngoài khơi Hà Tĩnh - Bắc Quảng Trị sóng cao 6-8m; tại vùng biển ven bờ từ Nghệ An - Hải Phòng từ 2-5m, trong đó trạm Hòn Ngư quan trắc sóng 4-5m trong sáng sớm 29/9.

Bão cũng gây nước dâng từ 0,5-1,6m cho ven biển từ Nghệ An - Hải Phòng, trong đó tại trạm Hòn Ngư ghi nhận nước dâng 1,6m; Sầm Sơn 1,1m và Hòn Dấu 0,7m.

Theo ông Thủy, mặc dù tâm bão đổ bộ vào đêm 28/9, trùng với thời điểm thủy triều thấp, nhưng do sóng lớn và nước dâng trong bão kéo dài đến sáng hôm sau - đúng thời điểm đỉnh triều cường - nên đã xảy ra hiện tượng nước dâng kết hợp sóng lớn và triều cường. Điều này khiến mực nước vượt cao trình đê, gây ngập úng tại nhiều khu vực trũng thấp và các tuyến đường ven biển, điển hình như ở Cửa Lò (Nghệ An) và Sầm Sơn (Thanh Hóa).

Dự báo, nước dâng do bão sẽ giảm nhanh trong chiều 29/9 và mực nước biển chủ yếu dao động theo thủy triều, nhưng gió mạnh trên khu vực vẫn có thể gây sóng cao 2-3m cho tới hết ngày 30/9.

Đồng thời, từ chiều tối 29/9 đến ngày 30, ở các tỉnh Sơn La, Phú Thọ và Lào Cai tiếp tục có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 70-150mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 250mm.

Các nơi khác ở Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 50-100mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 200mm. Cảnh báo nguy cơ mưa có cường suất lớn (>150mm/3h).

Ngoài ra, trong 6 giờ tới (tính từ 4h40 sáng 30/9), có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất trên sườn dốc, suối nhỏ tại các tỉnh: Sơn La, Phú Thọ, Lào Cai, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.