Ngày 7/10/2025, báo Thanh niên Việt đăng bài: "Người đàn ông 48 tuổi đ:ột t:ử vì đột quỵ não trong đêm: 5 việc tuyệt đối không nên làm vào buổi tối", với nội dung cụ thể như sau: 

Nghe có vẻ xa vời, nhưng những bi kịch như anh Trần (48 tuổi, Trung Quốc) không hề hiếm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) , trung bình cứ 6 người thì có 1 người bị đột quỵ , và mỗi 6 giây lại có 1 người tử vong vì căn bệnh này.

Điều đáng sợ hơn, 90% ca đột quỵ có liên quan trực tiếp đến thói quen sinh hoạt , đặc biệt là 5 việc thường làm vào ban đêm . Chính những thói quen tưởng vô hại ấy lại là “ngòi n:ổ” âm thầm khiến mạch m:áu não bị t:ắc ngh:ẽn bất ngờ.

Vì sao ban đêm lại là “giờ cao điểm” của đột quỵ não?

Buổi tối là thời điểm cơ thể bước vào giai đoạn phục hồi và tái tạo năng lượng , nhưng nếu làm sai, chính thời điểm này lại trở thành gánh nặng cho tim mạch và não bộ . Các nghiên cứu y học cho thấy, 5 thói quen sau đây là “kẻ đẩy nhanh tiến trình tắc mạch máu não”:

- Thức khuya, làm việc quá sức: “Chỉ một đêm không ngủ có sao đâu?”, câu nói quen thuộc của nhiều người trung niên bận rộn. Thực tế, thiếu ngủ khiến hệ thần kinh căng thẳng, huyết áp dao động, hormone rối loạn , các mạch máu nhỏ phải làm việc liên tục mà không được nghỉ. Bệnh viện Nhân dân tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) ghi nhận: người thường xuyên thức khuya có nguy cơ đột quỵ cao gấp 2,5 lần người ngủ đúng giờ.

- Hút thuốc lá: Một điếu thuốc, vài phút thư giãn nhưng hậu quả kéo dài nhiều năm. Nicotine và hắc ín trong thuốc lá phá hủy lớp n:ội mạ:c mạch máu , khiến máu trở nên đặc và dễ hình thành cục huyết khối. Nghiên cứu của Bệnh viện Trung tâm Đại học Trịnh Châu cho thấy: người hút thuốc có nguy cơ tử vong do đột quỵ tăng gần 90% so với người không hút.

- Nổi nóng, căng thẳng tâm lý: Cơn giận có thể gi:ết ch:ết bạn nhanh hơn bạn nghĩ. Khi tức giận, huyết áp tăng vọt, tim đập nhanh , mạch máu c:o th:ắt đột ngột là điều kiện hoàn hảo cho một cơn đột quỵ “đánh úp” . Các bác sĩ tại Bệnh viện Nhân dân Đại học Vũ Hán cảnh báo: chỉ cần vài phút b:ốc h:ỏa, nguy cơ v:ỡ mạch máu não tăng gấp nhiều lần .

- Uống r:ượu bia trước khi ngủ: “Uống chút cho dễ ngủ” là sai lầm ch:ết người. Rượu khiến huyết áp biến động mạnh, gan làm việc quá tải, nhịp tim rối loạn - tất cả đều gây áp lực lên hệ tuần hoàn não. Theo Bệnh viện Tuyên Vũ, Đại học Y Thủ đô (Bắc Kinh) , người uống rượu thường xuyên có nguy cơ đột quỵ cao hơn 22% , đặc biệt là trong khung giờ nửa đêm đến rạng sáng .

- Ăn đêm, ăn khuya: Một bát mì gói, vài miếng thịt nướng trước khi ngủ - nghe đơn giản nhưng cực kỳ nguy hiểm. Nghiên cứu của các nhà khoa học Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy: ăn trong vòng 2 giờ trước khi ngủ khiến huyết áp ban đêm tăng gấp 2,8 lần , dễ kích hoạt cơn đột quỵ ở người có bệnh nền. Ăn đêm còn làm máu đặc hơn, gan và tụy phải làm việc quá sức , khiến cơ thể không thể nghỉ ngơi đúng cách.

Đừng coi thường những tín hiệu “âm thầm” của não bộ

Trước khi đột quỵ xảy ra, cơ thể luôn gửi tín hiệu cầu cứu - chỉ là chúng ta thường bỏ qua. Các bác sĩ cho biết, 4 dấu hiệu cảnh báo sớm bao gồm:

- Đau đầu, chóng mặt kéo dài, đặc biệt là vào buổi tối;

- Một bên tay hoặc chân tê yếu, nói chuyện ngọng;

- Miệng méo, chảy nước dãi một bên;

- Thường xuyên buồn ngủ, ngáp liên tục dù không mệt.

Nếu gặp các dấu hiệu này, hãy đến bệnh viện ngay , đừng “ngủ một giấc cho qua”. Rất nhiều người ra đi chỉ vì nghĩ mình “chỉ mệt chút thôi”.

5 bí quyết giúp não khỏe, tránh xa đột quỵ

- Đi ngủ trước 23h , ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.

- Bỏ thuốc, hạn chế bia rượu , không “uống để giải tỏa”.

- Giữ tâm trạng ổn định , tập hít thở sâu, đi bộ hoặc nghe nhạc nhẹ để giải tỏa.

- Ăn tối sớm , cách giờ ngủ ít nhất 2 tiếng, ăn nhẹ, ít dầu mỡ.

- Khám sức khỏe định kỳ , đặc biệt là người có tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao hoặc tiền sử gia đình bị đột quỵ .

Đột quỵ không chừa một ai - nó có thể xảy ra ở người trẻ, người khỏe, chỉ vì vài thói quen nhỏ. Từ hôm nay, hãy thử thay đổi: ngủ sớm hơn một chút, giảm một điếu thuốc, bớt một lon bia, bỏ qua bữa khuya.

Trước đó, báo Phụ nữ số ngày 5/10/2025 có bài viết: "Ngày càng nhiều người tử vong vì đột quỵ não: 3 thói quen này dù có thích đến mấy cũng phải bỏ ngay", cho biết những năm gần đây, số ca tử vong do đột quỵ não đang không ngừng tăng lên.

Khi đột quỵ xảy ra, mạch máu trong não bị tắc nghẽn hoặc vỡ khiến vùng não không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Nhiều người vẫn lầm tưởng đây là căn bệnh chỉ gặp ở người cao tuổi, nhưng thực tế, ngày càng có nhiều người trẻ và trung niên bị đột quỵ, phần lớn là do thói quen sống thiếu lành mạnh tích tụ lâu ngày. Các chuyên gia khẳng định: đột quỵ không xảy ra đột ngột, mà là hậu quả của những hành vi tưởng chừng “vô hại” trong cuộc sống hằng ngày.

Trong đó, ba thói quen nguy hiểm nhất mà bác sĩ nhiều lần khuyên phải bỏ ngay, gồm: dễ nổi nóng, ăn nhiều đồ chiên rán và sinh hoạt thất thường.

1. Dễ nổi nóng, hay tức giận

Cuộc sống hiện đại khiến ai cũng chịu áp lực lớn, từ công việc, tiền bạc đến gia đình. Khi cảm xúc tiêu cực như tức giận, lo âu, căng thẳng diễn ra thường xuyên, cơ thể sẽ tiết ra hàng loạt hormone stress (như adrenaline, cortisol). Những hormone này làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và khiến máu trở nên đặc hơn, dễ hình thành cục máu đông.

Các nghiên cứu cho thấy, chỉ cần một cơn giận dữ kéo dài 5 phút, huyết áp có thể tăng vọt, làm vỡ hoặc tắc mạch máu não - nguyên nhân trực tiếp dẫn tới đột quỵ. Với người cao huyết áp hoặc xơ vữa động mạch, nguy cơ này càng cao hơn gấp nhiều lần.

Bác sĩ khuyên, khi gặp chuyện không như ý, hãy học cách hít thở sâu, đi bộ, nghe nhạc hoặc tập thể dục nhẹ, tuyệt đối tránh để bản thân rơi vào trạng thái kích động kéo dài. Giữ bình tĩnh chính là “liều thuốc rẻ nhất” giúp phòng đột quỵ.

2. Ăn nhiều đồ chiên rán

Khoai tây chiên, gà rán, bánh donut… là món khoái khẩu của nhiều người, nhưng đó cũng là “chất độc” âm thầm hủy hoại mạch máu. Thực phẩm chiên rán chứa lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat) rất cao, khiến cholesterol xấu (LDL) tăng mạnh, còn cholesterol tốt (HDL) lại giảm.

Hậu quả là mỡ và cholesterol bám vào thành mạch, hình thành mảng xơ vữa, làm thu hẹp lòng mạch và cản trở máu lưu thông, gây tăng huyết áp và tăng nguy cơ tắc mạch não. Không chỉ vậy, hàm lượng muối trong đồ chiên rán cũng là “thủ phạm” khiến tim và thận phải làm việc quá tải, dẫn đến huyết áp cao - yếu tố hàng đầu gây đột quỵ.

Các chuyên gia khuyến cáo, nên hạn chế tối đa đồ chiên rán, thức ăn nhanh. Thay vào đó, hãy chọn cách chế biến lành mạnh hơn như hấp, luộc hoặc hầm, bổ sung rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, cá biển và các loại hạt giàu omega-3 để bảo vệ thành mạch.

3. Thức khuya, sinh hoạt thất thường

Không chỉ người lớn tuổi, rất nhiều người trẻ hiện nay đang tự đẩy mình vào nguy cơ đột quỵ vì thói quen ngủ muộn, làm việc xuyên đêm hoặc sử dụng điện thoại đến rạng sáng. Thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học khiến hormone trong cơ thể bị mất cân bằng, làm tăng huyết áp, giảm sức đề kháng và thúc đẩy hình thành cục máu đông.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, người ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn gấp đôi so với người ngủ đủ 7-8 tiếng. Ngoài ra, thức khuya kéo dài còn gây tăng cân, tiểu đường và rối loạn lipid máu, tất cả đều là “đường tắt” dẫn đến đột quỵ.

Bác sĩ khuyên, dù bận rộn đến đâu cũng nên duy trì giờ giấc sinh hoạt ổn định, đi ngủ trước 23 giờ, ngủ đủ giấc và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử vào buổi tối.

Đột quỵ không phải là “tai nạn bất ngờ”, mà là hậu quả tích tụ từ những thói quen xấu. Nếu bạn đang có một trong ba thói quen trên - nóng nảy, nghiện đồ chiên rán hay thường xuyên thức khuya, hãy thay đổi ngay hôm nay. Một chút điều chỉnh nhỏ có thể cứu bạn khỏi một cơn đột quỵ đột ngột - thứ không chỉ cướp đi sức khỏe mà đôi khi là cả mạng sống.