Trong nhiều năm qua, nến thơm đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Nhiều người sử dụng nến thơm để thư giãn, tạo không khí ấm cúng trong gia đình, hoặc đơn giản là để khử mùi khó chịu. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây từ Đại học Purdue (Hoa Kỳ) đã khiến nhiều người giật mình khi chỉ ra rằng nến thơm, đặc biệt là loại làm từ sáp có hương liệu tổng hợp, có thể phát thải ra các hợp chất hóa học tương tự như khí thải từ động cơ diesel – một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất.

1. Nghiên cứu từ Đại học Purdue

Các nhà khoa học tại Đại học Purdue đã tiến hành thí nghiệm với nhiều loại nến khác nhau, từ sáp paraffin, sáp ong, đến sáp đậu nành. Kết quả cho thấy, khi đốt nến thơm từ sáp paraffin (một sản phẩm phụ của dầu mỏ), ngọn lửa sẽ giải phóng những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), formaldehyde, benzene và toluene. Đây đều là các chất có trong khói xe và khói dầu diesel.

Điều đáng lo ngại hơn, các hạt nhỏ li ti trong khói nến có thể đi sâu vào phổi, tích tụ lâu dài và ảnh hưởng đến sức khỏe đường hô hấp. Mặc dù lượng phát thải từ một cây nến có thể nhỏ so với khí thải động cơ, nhưng việc thường xuyên đốt nến trong không gian kín có thể khiến nồng độ các chất này tăng cao, gây hại lâu dài.

2. Vì sao nến thơm lại phát thải hóa chất nguy hại?

Có ba yếu tố chính dẫn đến sự phát thải hóa chất từ nến thơm:

• Chất liệu sáp: Sáp paraffin được sản xuất từ dầu mỏ, khi cháy dễ tạo ra muội than và khí độc. Trong khi đó, sáp ong hoặc sáp đậu nành được coi là thân thiện hơn, nhưng nếu pha thêm phụ gia hương liệu tổng hợp thì vẫn có nguy cơ phát thải hóa chất.

• Hương liệu tổng hợp: Nhiều loại nến thơm sử dụng hương hóa học để tạo mùi dễ chịu. Khi gặp nhiệt độ cao, những chất này bị phân hủy và phát tán ra môi trường.

• Không gian đốt nến: Khi nến cháy trong phòng kín, không khí khó lưu thông, dẫn đến sự tích tụ của các hợp chất gây hại.

3. Ảnh hưởng đến sức khỏe con người

Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng việc tiếp xúc lâu dài với khói nến thơm có thể gây ra một số ảnh hưởng:

• Hệ hô hấp: Các hạt bụi siêu mịn trong khói nến có thể xâm nhập vào phổi, gây kích ứng, ho, khó thở, đặc biệt với người bị hen suyễn hoặc dị ứng.

• Hệ tim mạch: Một số hợp chất trong khói nến tương tự với khí thải động cơ, có thể ảnh hưởng đến chức năng tim mạch khi hít phải trong thời gian dài.

• Chất lượng không khí trong nhà: Khói nến làm giảm độ trong lành của không khí, làm tăng cảm giác ngột ngạt và khó chịu trong không gian nhỏ.

4. Nến thơm và thói quen sống hiện đại

Ngày nay, nến thơm được xem là một biểu tượng của phong cách sống sang trọng và thư giãn. Nhiều người đốt nến khi tắm, thiền, hoặc đọc sách. Một số thương hiệu nến thơm còn được định vị như sản phẩm cao cấp, được nhiều gia đình và doanh nghiệp ưa chuộng.

Tuy nhiên, nghiên cứu từ Purdue đã đặt ra một dấu hỏi lớn về thói quen này. Việc sử dụng nến thơm có thể mang lại lợi ích về mặt tinh thần, nhưng cần cân nhắc kỹ trước những tác hại tiềm ẩn cho sức khỏe.

5. Giải pháp an toàn hơn

Thay vì từ bỏ hoàn toàn nến thơm, chúng ta có thể áp dụng một số giải pháp sau:

• Chọn loại nến tự nhiên: Nến từ sáp ong hoặc sáp đậu nành nguyên chất, không chứa hương liệu tổng hợp, sẽ giảm thiểu phát thải hóa chất.

• Thông gió khi sử dụng: Luôn mở cửa sổ hoặc dùng quạt thông gió khi đốt nến để giảm sự tích tụ khí độc trong không khí.

• Giới hạn thời gian: Không nên đốt nến liên tục trong nhiều giờ, đặc biệt là trong không gian hẹp.

• Sử dụng tinh dầu tự nhiên: Thay vì nến thơm, có thể dùng máy khuếch tán tinh dầu thiên nhiên, vừa an toàn vừa mang lại mùi hương dễ chịu.

• Kiểm tra bấc nến: Một số nến sử dụng bấc kim loại có thể phát thải kim loại nặng. Nên chọn nến có bấc cotton hoặc gỗ.

6. Nhìn rộng hơn về vấn đề ô nhiễm trong nhà

Không chỉ nến thơm, mà nhiều sản phẩm khác trong gia đình cũng có thể phát thải hóa chất nguy hại như sơn tường, nước xịt phòng, nước tẩy rửa. Các chuyên gia khuyến nghị rằng người tiêu dùng cần quan tâm nhiều hơn đến chất lượng không khí trong nhà – nơi mà chúng ta dành đến 90% thời gian mỗi ngày.

Việc cải thiện chất lượng không khí có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ như: trồng cây xanh trong nhà, sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường, và thường xuyên làm sạch, thông gió không gian sống.

7. Kết luận

Nghiên cứu của Đại học Purdue đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn từ nến thơm. Dù mang lại không gian thư giãn và mùi hương dễ chịu, nhưng nếu lạm dụng, chúng có thể trở thành nguồn ô nhiễm không khí trong nhà, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Thay vì loại bỏ hoàn toàn nến thơm, người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm an toàn hơn, kết hợp với thói quen sống lành mạnh để vừa tận hưởng được sự thư giãn, vừa bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.