Góc nhìn pháp lý liên quan thông tin mới nhất về mẹ bé Bắp
Mới đây, mạng xã hội lại "rộ" lên thông tin mẹ bé Bắp đang sở hữu một số tài sản lớn.
Ngày 3/3/2025, báo Người lao động đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Góc nhìn pháp lý liên quan thông tin mới nhất về mẹ bé Bắp". Nội dung cụ thể như sau:
Liên quan thông tin "vụ quyên góp cho bé Bắp", tối 2-3, mạng xã hội lan truyền thông tin: "một mạnh thường quân đã cất công về tận quê của mẹ Bắp để đi tìm hiểu và phỏng vấn nhiều người dân cạnh nhà cô, hé lộ nhiều điều bất ngờ về mẹ Bắp và các chú bác ruột của Bắp. Chỉ sau vài năm Bắp bị bạo bệnh mà gia đình giàu lên nhanh chóng".
Đồng thời cũng tiết lộ số tài sản khủng mà mẹ Bắp đang sở hữu.
Theo luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, tự ý công khai thông tin, tài sản cá nhân của người khác lên mạng xã hội mà không có sự đồng ý có thể vi phạm nghiêm trọng quyền riêng tư và các quy định pháp luật hiện hành.
Hành vi này có thể bị xử lý theo quy định về xâm phạm quyền riêng tư, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Căn cứ tại điều 21 Hiến pháp Việt Nam năm 2013, mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình.
Ngoài ra tại điều 38 Bộ Luật Dân sự năm 2015 quy định việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác
Theo khoản 1 điều 101 Nghị định 15/2020 (sửa đổi bởi khoản 37 điều 1 Nghị định 14/2022), hành vi đăng tải thông tin cá nhân lên mạng xã hội mà không được sự đồng ý có thể bị xử phạt hành chính.
Cụ thể, phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin bí mật đời tư cá nhân khi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Buộc gỡ bỏ thông tin vi phạm nếu có yêu cầu từ cơ quan chức năng.
Nếu hành vi đăng tải thông tin cá nhân lên mạng xã hội gây hậu quả nghiêm trọng, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ Luật Hình sự năm 2015.
Bên cạnh đó, cá nhân bị đăng thông tin xúc phạm danh dự nhân phẩm làm nhục lên mạng xã hội có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại theo điều 584, 585 và điều 592 Bộ Luật Dân sự 2015 về thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm. Bao gồm: chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút; thiệt hại khác do luật quy định.
Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu.
Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Hành vi tự ý công khai tài sản của người khác trên mạng xã hội với mục đích xúc phạm danh dự, như trường hợp gia đình mẹ Bắp, là một hành động xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư, gây tổn hại về mặt tinh thần, danh dự và tài chính của người bị ảnh hưởng.
Đây không chỉ là một hành vi có thể dẫn đến các hậu quả pháp lý nặng nề, mà còn là biểu hiện của sự thiếu trách nhiệm và văn hóa trong việc sử dụng mạng xã hội.
Vì vậy, mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức bảo vệ quyền riêng tư, tôn trọng người khác và luôn hành xử một cách văn minh, có trách nhiệm. Tôn trọng người khác cũng chính là thể hiện sự tôn trọng bản thân.
Bé Bắp tên thật là Minh Hải, cùng mẹ là chị Lê Thị Thu Hòa được cộng động mạng mạng biết đến như "chiến binh" với hành trình chống chọi với bệnh ung thư.
Ngày 4-11-2024, TikToker Phạm Thoại (hơn 6,1 triệu người theo dõi trên TikTok) kêu gọi cộng đồng giúp đỡ cho bé Bắp.
Trên bài đăng, Phạm Thoại cho rằng "bé Bắp hiện tại đã không còn cơ hội sống cao nữa, gần như bị bệnh viện trả về". Nhưng hiện có một bệnh viện (tại Trung Quốc) tiếp nhận, tỉ lệ sống 80% "nhưng số tiền tối thiểu phải tầm 4 tỉ". Liệt kê các khoản phát sinh khác, Phạm Thoại cho rằng "cũng cần phải 6 - 7 tỉ".
Từ bài đăng và số tài khoản mà TikToker Phạm Thoại đăng tải thì tổng số tiền nhận về để hỗ trợ cho "bé Bắp" là hơn 16,7 tỉ đồng (tính đến 24-2). Khi cộng đồng biết phần lớn số tiền trên đã được rút hết, chỉ còn lại hơn 50 triệu đồng… lùm xùm bắt đầu rộ lên đến nay.
Ngày 25-3, TikToker Phạm Thoại đã "lên sóng" sao kê các khoản thu chi từ thiện hơn 16,7 tỉ đồng, song đến nay cộng đồng mạng vẫn chưa hết nghi vấn.
Trước đó, Tạp chí Người đưa tin cũng đã đăng tải bài viết với tiêu đề: "Góc nhìn pháp lý liên quan vụ sao kê 16,7 tỷ đồng từ thiện vụ mẹ bé Bắp và Tiktoker Phạm Thoại". Cụ thể như sau:
Thời gian qua, mạng xã hội xôn xao trước thông tin liên quan đến Phạm Thoại và mẹ con bé Bắp - câu chuyện từng gây xúc động mạnh trên mạng xã hội hồi năm 2024 khi mẹ bé Bắp - chị Lê Thị Thu Hòa livestream bán hàng trong bệnh viện để kiếm thêm thu nhập chữa bệnh cho con.
Khi câu chuyện này được chia sẻ, nhiều người đã đồng cảm với hoàn cảnh khó khăn của người phụ nữ này, nhiều người đã giúp đỡ gửi tiền để mẹ con cô có tiền trang trải cuộc sống và viện phí.
Trong đó, phải kể đến những nhân vật có tiếng như Hằng Du Mục ủng hộ 200 triệu đồng, sếp Mailisa ủng hộ 100 triệu đồng,…đặc biệt, Phạm Thoại đã đăng tải 1 bài viết đứng ra kêu gọi ủng hộ giúp mẹ Bắp. Được sự giúp đỡ của các mạnh thường quân, bé Bắp đã sang Singapore chữa trị.
Phạm Thoại và mẹ bé Bắp
Tuy nhiên mới đây, việc mẹ bé Bắp mập mờ trong việc cập nhật tình trạng bệnh tình của con trai, thêm vào đó là hành động từ chối sao kê tiền từ thiện hơn 16 tỷ đồng đã khiến dân tình xôn xao. Đông đảo netizen đặt nghi vấn về khoản tiền mà các mạnh thường quân đã quyên góp cho mẹ con bé Bắp vào tài khoản thiện nguyện của Phạm Thoại.
Trước đó, ngày 4/11/2024, Tiktoker Phạm Thoại đăng bài viết "Thư ngỏ lời giúp đỡ", kêu gọi quyên góp vì bé Bắp nguy kịch, cần gấp 6-7 tỷ đồng chữa trị tại Trung Quốc. Anh cho biết đã sử dụng một ứng dụng công nghệ có tên Thiện nguyện để gây quỹ, cho phép mọi người kiểm tra giao dịch như sao kê online.
Bài đăng trên mạng xã hội
Đến trưa 24/2, tài khoản gây quỹ do Phạm Thoại đứng tên trên ứng dụng này ghi nhận số tiền tổng thu cho chiến dịch hỗ trợ bé Bắp là hơn 16,7 tỷ đồng, tuy nhiên, số tiền trong tài khoản hiện chỉ còn hơn 54,7 triệu đồng. Số còn lại đã được rút khỏi tài khoản.
Nhiều người dùng mạng xã hội, đặc biệt là những người đã góp tiền ủng hộ mẹ con Bắp mong muốn được biết số tiền của họ ra sao.
Ở một diễn biến khác, sau nhiều lần từ chối cập nhật tình hình bé Bắp, mẹ bé khiến dư luận hoài nghi. Khi được hỏi về sao kê số tiền quyên góp hàng tỉ đồng, bà cho rằng chỉ cần Phạm Thoại kiểm tra là đủ. Thậm chí, bà còn thách thức rằng đây là tiền quyên góp tự nguyện, không ai bị ép buộc nên không cần giải trình, theo Người lao động.
Theo luật sư Lê Trung Phát - Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát (Đoàn Luật sư TP.HCM) đã có góc nhìn pháp lý về trường hợp này như như sau:
Hoạt động kêu gọi từ thiện có nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như hỗ trợ khắc phục hậu quả do thiên tai, dịch bệnh, sự cố hoặc giúp đỡ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Theo Nghị định 93/2021, cá nhân kêu gọi quyên góp để khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố trong nước phải tuân thủ nhiều yêu cầu hơn so với việc kêu gọi hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Dù kêu gọi từ thiện với mục đích gì, cá nhân đứng ra kêu gọi vẫn phải công khai, minh bạch số tiền nhận được. Đối với trường hợp kêu gọi ủng hộ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, khoản 2 Điều 23 của Nghị định 93/2021 quy định "Cá nhân phải tổng hợp đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và công khai trên các phương tiện truyền thông".
Trong trường hợp này, vì kêu gọi quyên góp thông qua tài khoản ngân hàng của Phạm Thoại, anh ấy có nhiều cách để công khai thông tin người ủng hộ như tự lập danh sách gồm tên, số tiền, thời gian ủng hộ hoặc yêu cầu ngân hàng cung cấp sao kê tài khoản. Tuy nhiên, để bảo đảm tính minh bạch và khách quan, việc sao kê từ ngân hàng sẽ đáng tin cậy hơn so với danh sách do cá nhân tự lập.
Điều 5 của Nghị định 93 quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm báo cáo, cung cấp thông tin sai sự thật, chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích hoặc lợi dụng nguồn đóng góp tự nguyện để trục lợi.
Bài đăng kêu gọi giúp đỡ trên trang cá nhân của Phạm Thoại (ảnh: Internet)
Do đó, để chứng minh sự minh bạch và bảo vệ bản thân, Phạm Thoại cần công khai đầy đủ các thông tin theo quy định của pháp luật, đặc biệt là tổng số tiền đã nhận và tổng số tiền đã chuyển cho mẹ cháu Bắp. Với số tiền lớn, việc chứng minh cần thông qua chuyển khoản ngân hàng, vì ít ai giao dịch bằng tiền mặt trong trường hợp này. Lệnh hoặc giấy chuyển tiền là bằng chứng khách quan và minh bạch nhất.
Nếu Phạm Thoại không thực hiện các yêu cầu trên, chính anh ấy sẽ đặt mình vào tình thế khó. Nghĩa vụ công khai không chỉ để bảo vệ cá nhân anh mà còn là quyền lợi chính đáng của những người đã ủng hộ. Họ có quyền biết số tiền mình đóng góp có được sử dụng đúng mục đích hay không. Nếu Phạm Thoại không công khai, người ủng hộ có quyền nghi ngờ và gửi đơn yêu cầu cơ quan công an vào cuộc xác minh.
Trong trường hợp cơ quan điều tra phát hiện có dấu hiệu sai phạm thì hành vi sai phạm này có thể sẽ bị khởi tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự với mức hình phạt có thể đối mặt là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến tù chung thân (tùy thuộc vào giá trị chiếm đoạt).
Mẹ bé Bắp có trách nhiệm minh bạch với những mạnh thường quân đã đóng góp để cứu giúp con mình. Số tiền nhận được được dùng cho việc điều trị cho Bắp và bà cần chứng minh rằng mình đang sử dụng số tiền đó đúng mục đích. Nếu bà chi trả cho các dịch vụ y tế cao cấp để bảo đảm điều trị tốt nhất cho con, người ủng hộ cũng không thể trách cứ. Hoặc nếu số tiền chưa sử dụng hết do phác đồ điều trị vẫn đang tiếp tục, bà cũng cần công khai rõ ràng.
